In de afgelopen jaren horen we steeds meer over grensoverschrijdend gedrag. Zeker in 2022 is er veel aandacht aan besteed, voornamelijk door de misstanden die voorkwamen bij meerdere televisieprogramma’s, maar in de jaren ervoor zijn er ook al misstanden aan het licht gekomen binnen onder meer de atletiek, de zwemsport en de turnsport. Het is dan ook zo dat grensoverschrijdend gedrag bij sportverenigingen de laatste jaren is toegenomen.
Heb jij als bestuur van een vereniging een vertrouwenspersoon waar leden zich kunnen melden en hun verhaal kunnen vertellen?
Stijging meldingen grensoverschrijdend gedrag
Er is sprake van een aanzienlijke stijging in het aantal meldingen van grensoverschrijdend gedrag vanuit de sportwereld. Het grootste deel van deze meldingen is afkomstig uit de wereld van amateursport. Gemiddeld werden hier in de afgelopen jaren 800 meldingen van gedaan. In 2021 liep het aantal meldingen van grensoverschrijdend gedrag in de sportwereld al op naar 873.
Het Centrum Veilige Sport Nederland, die de meldingen ontvangt, heeft aangegeven dat het in 2022 om een totaal van meer dan 1.400 meldingen ging. De stijging is daarmee zeer fors te noemen. De meldingen lopen uiteen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tot lichamelijk en emotioneel grensoverschrijdend gedrag. Ongeveer 1 op de 5 personen besluit uiteindelijk naar de autoriteiten te stappen.
Voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag bij sportclubs
Grensoverschrijdend gedrag bestaat in heel veel verschillende vormen. In sommige gevallen gaat het om een grap die in werkelijkheid discriminerend is, in andere gevallen gaat het om ongewenste aanrakingen of seksueel getinte opmerkingen. Sportclubs en -verenigingen hebben vaak een sportkantine waar ook alcohol geschonken wordt. Dit verhoogt het risico op grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast kleedt men zich om en wordt er ook vaak gedoucht binnen de sportclub. Helaas kunnen dit ook aanleidingen zijn voor het ontstaan van grensoverschrijdend gedrag. De meldingen lopen dan ook uiteen van het uiten van beledigingen tot seksueel geweld.
Vaak onduidelijk wat wel en niet is toegestaan
Een belangrijk probleem is dat het vaak onduidelijk is wat nu wel is toegestaan en wat niet. Kijken we naar het strafrecht, dan kunnen hier eigenlijk geen vraagtekens bij worden gezet. Kijken we vervolgens naar grensoverschrijdend gedrag, dan zien we ineens heel veel vraagtekens opborrelen. Wanneer iemand te dichtbij een ander gaat staan, is dat dan ‘gewoon een beetje opdringerig zijn’ of hebben we het over seksuele intimidatie of seksueel wangedrag? Het is vaak te onduidelijk wat nu wel acceptabel is en wat niet, waardoor het ook moeilijk is om te bepalen of er actie moet worden ondernomen.
In de basis komt het neer op gevoel en impact
Bij grensoverschrijdend gedrag komt het in heel veel gevallen neer op gevoel en impact. Je arm om iemand heen slaan om deze persoon vervolgens tegen je aan te knuffelen kan vanuit jouw perspectief een vriendelijk gebaar zijn. Voor de andere persoon kan dit ook zo aanvoelen, maar deze persoon kan het ook heel vervelend vinden en zich er totaal niet comfortabel bij voelen. Vindt de persoon het prima of zelfs fijn, dan is er geen negatieve impact.
Voelt de persoon zich er helemaal niet prettig bij? Dan kan de negatieve impact heel groot zijn. Iets hoeft dan ook niet verkeerd bedoeld te zijn om wél een heel negatieve impact op iemand te hebben. Juist dit maakt het zo lastig om te bepalen wat wel en niet kan.
Steeds meer sportverenigingen kiezen voor een vertrouwenspersoon
Onder meer door het toenemende aantal meldingen van grensoverschrijdend gedrag kiezen steeds meer sportverenigingen ervoor om een vertrouwenspersoon in te schakelen. Een slachtoffer kan zich bij de vertrouwenspersoon melden en kan in een veilige omgeving zijn of haar verhaal kwijt. De vertrouwenspersoon luistert, biedt ondersteuning, denkt mee en adviseert.
Op deze manier wordt de impact van grensoverschrijdend gedrag zo veel mogelijk beperkt. Daarnaast helpt een vertrouwenspersoon om grensoverschrijdend gedrag bij sportverenigingen te voorkomen. Uw Vertrouwenspersoon staat ook klaar voor sportclubs. Wil je meer weten? Neem dan contact met ons op. Wij informeren en adviseren je graag.
